1959 yılında Küba devriminden sonra, bir filmobur olan Fidel Castro, Küba Sanat ve Film Endüstrisi Enstitüsü’nü (ICAIC) yarattı. Hollywood’dan gelen filmlere ambargo uygulanıyordu. Küba doğal olarak daha sosyalist filmlere, bununla birlikte, mali sebeplerden ötürü Japon film kültürüne meyletti. Akira Kurosawa Batı tarafından keşfedilmesinin çok daha öncesinde Küba’da isim yapmıştı. Ulusal film üretiminin teşviki artırmasıyla devrimci Küba sinemasının ihtiyaçları arttı. Bir grup sanatçı ve grafik tasarımcı afiş sanatı için yeni bir görsel dil yaratmak üzere bir araya geldiler. Alfredo Rostgaard, Eduardo Munoz Bachs, Rafael Morante, Antonio Fernandez Reboiro, Rene’ Azcuy ve Antonio Perez gibi sanatçıların afişleri çok sürmeden dikkatleri üzerine çekti ve ulusal ve uluslararası sanat etkinliklerinde sergilenmeye başladı.
ICAIC afişlerinin tamamı üretim maliyeti düşük olması sebebiyle Küba’da yaygın olan serigrafi/ipek baskı tekniğiyle basılmıştır. ICAIC binlerce film afişinin yanı sıra siyasi ve daha sanatsal yönelimli işler de bastı. Bir ICAIC afişinin boyutu her zaman 76 x 61 cm’dir. Bu boyut hala korunmaktadır. Buna ek olarak afişler tamamen el yapımıdır ve üzerlerinde bilgisayar müdahalesi yoktur. Mürekkep yağ bazlıdır ve afişlerin sergilenmeden önce en az 24 saat boyunca kuruması gerekir.
ICAIC afişlerinin dünya çapında ün kazanması ve sevilmesi Küba’daki kültürel ortamın dönüşmesi sebep oldu. Afiş devrimci bir kültürel araç haline geldi. Susan Sontag (1970) kültürü ticaret olarak tanımlamayı reddeden bir toplumda Küba afişlerinin çelişkili bir şekilde kültürün reklamını yaptığını yazar. Pratik ihtiyaçlara karşılık vermiyor olmaları dolayısıyla afişler, sadece sanat aşkıyla yapılmış lüks nesnelere dönüşür.
Eduardu Munoz Bachs
1937 doğumlu Bachs, 1960 yılında ICAIC film için ilk afişi Historias de la revolution (Devrimin Tarihi, Tomas Goutierrez Alea) yapmadan önce animasyon filmlerinde çalıştı. O zamandan itibaren Küba grafik tasarımı geleneksel yaklaşımlardan uzaklaştı ve kendi dilini oluşturdu. Bachs, Charlie Chaplin görüntüsünü sık sık kullanıyordu. Bunun sebebi Chaplin’in siluetinin evrenselliği ve grafik potansiyeliydi. Ölümünden hemen önce, Bachs New York’taki Havana Film Festivali (2001) için tasarladı. Bu poster de Chaplin vs. Özgürlük Anıtı kolajıydı.
Türkçesi: Gökçe Mine Olgun