Arzu Film yapımlarının, Ertem Eğilmez filmlerinin vazgeçilmez oyuncusudur. Hababam Sınıfı filmlerinin Mahmut Hoca’sı rolüyle yıllarca belleklerden silinmeyecek bir karakter oluşturur. Adile Naşit’le oluşturdukları ikili çok sevilir.
“Ben tüccar değilim, eğitimciyim”. Hababam sınıfı öğrencilerinin korkulu rüyası, otoriter fakat sevecen Mahmut hocası, okul müdürüne gözleri dolu dolu bunları söyledikten sonra fenalaşır, yığılır kalır. İşte o sahne izleyicinin yüreğine bıçak gibi saplanır. Film boyunca gülen insanlar ağlıyordur artık. Yine başka bir film sahnesi; Adile Naşit hasta, yatağında yatıyor, Münir Özkul hemen yanındaki masada rakısını yudumlarken bir yandan da ağlıyor ve iç paralayan repliğini söylüyor. Eminim izleyiciler de onunla birlikte ağlıyorlar bu iç paralayan sahnede. Onlarca film, onlarca tiyatro oyunu; neredeyse yaşamı boyunca sahnedeydi Münir Özkul. “Bazı şeylere sanatla ulaşmamız gerekir, diğerleri yazgı ya da şansla elde edilir.”(Agathon) Ne hayatını ne de oynadığı oyunları, filmleri, bu kısa yazıya sığdırmak olanaklıdır. Yaşamı da oynadığı roller gibi gel-gitlerle dolu geçer.
1925 yılının 15 Ağustos’unda Bakırköy’de doğar Münir Özkul. O doğuştan sanatçıdır. Daha ortaokul yıllarında yaptığı taklitlerle arkadaşlarını güldürür. Sahneye ilk kez 29 Ekim 1939’da Bakırköy Halkevi’nde çıkar. Çekingen, sıkılgan bir yapıya sahiptir.
“Yaptığı taklitlerin en gözdesi olan Arkaş Palabıyıkyan taklidini, Ferdi Tayfur’un ağzından, Grucho Marx’ın yürüyüşüyle canlandırarak, ilk alkışını” alır. Lise yılları zorlu geçer. O, okuldan kaçıp kaçıp sinemalara, kütüphanelere gider. O yıllarda en çok karikatürist olmak istiyordur ve Cemal Nadir’i çok seviyordur. 1940 yılında, Reşit Baran’ın Eugene Labiche’den adapte ettiği Mahcuplar oyunuyla tiyatro serüveni başlar. Bu aynı zamanda Bakırköy Halkevi’nde, Rauf Adın’ın yönettiği Temsil Kolu faaliyetlerinin de ilkidir.
1943’te Sadık Şendil’in Bakırköy’e dönüşüyle başlayan ikinci dönem çalışmalarında da birçok oyundaki rolüyle başarılı olur. Temsil Kolu’nun dağılmasıyla 1948 yılında, Ses Tiyatrosunda profesyonel oyunculuk dönemi başlar ve ilk oyununda bir Ermeni rolü oynar. Provalarda pek başarılı olamayan Özkul, sahnede herkesi şaşırtır, dakikalarca alkışlanır ve kesilmeyen alkışlar nedeniyle oyun devam edemez, aynı sahne iki-üç kez tekrarlanır.
Sinemayla ilk kez 1949’da tanışır. Vatan ve Namık Kemal filminde “soldan sekizinci asker” rolüyle figüran olarak başladığı sinemada, 1950’de Üçüncü Selim’in Gözdesi filmiyle figüranlıktan oyunculuğa terfi eder. İki yüzün üstünde filmde oynar.
Ses Tiyatrosu’nda iki yıl çalışır. Genel havadan hoşnutsuzdur. Hemen karşı kaldırımda Küçük Sahne’yi açan Muhsin Ertuğrul’la çalışmaya başlar. 13 Nisan 1951’de Muhsin Ertuğrul’un sahneye koyduğu, John Steinbeck’in Fareler ve İnsanlar oyununda Carlson rolündedir. 1952 yılında Vasfi Rıza Zobu ile karşılıklı oynadığı Edi ile Büdü filmiyle sinemadaki ilk başrolünü oynar.
Arena Tiyatrosu’nda birçok oyunda rol alır. Sonraki yıllarda da defalarca oynayacağı Kanlı Nigar oyunundaki İbiş rolüyle özdeşleşir. Sinemada da birçok ödül almıştır. Kanlı Nigar’ı izlemeye gelen İsmail Dümbüllü, oyun öncesinde “Münir fesini giymesin, ona kavuğumu vereceğim” diye haber gönderir. 19 Nisan 1968 gecesi Arena Tiyatrosu’nda “eskilerin ‘icazet’ dedikleri bir törenle, İsmail Dümbüllü, Münir’e el vermiştir.
Arzu Film yapımlarının, Ertem Eğilmez filmlerinin vazgeçilmez oyuncusudur. Hababam Sınıfı filmlerinin Mahmut Hoca’sı rolüyle yıllarca belleklerden silinmeyecek bir karakter oluşturur. Adile Naşit’le oluşturdukları ikili çok sevilir. 1978’de İzmir Fuarı’nda Adile Naşit’le birlikte şov yaparlar. 80’li yıllarda birçok filmde birlikte oynarlar. Ferhan Şensoy uzun süredir Münir Özkul’la çalışmak istiyordur. Sonunda ikna eder ve Erol Günaydın’la birlikte Özkul’u Köşe dönücü filminde oynatır. 1987-88 tiyatro mevsiminde Erol Günaydın’la birlikte Ortaoyuncular’la tiyatroya dönüş yapar. 32 yıl sonra onu Münir Özkul yapan Küçük Sahne’ye yeniden oyuncu olarak gelir ve Ferhan Şensoy’un yazıp yönettiği İstanbul’u Satıyorum’da Mimar Sinan rolüyle, yeni bir kuşak onu, ayakta alkışlar.
Sinemamızın en efsane repliğini yine Münir Özkul, Yaşar Usta suretinde aktarır beyazperdeye: “Bak beyim, sana iki çift lafım var. Koskoca adamsın. Paran var, pulun var, her şeyin var, binlerce kişi çalışıyor emrinde. Yakışır mı sana ekmekle oynamak? Yakışır mı bunca günahsızı, çoluğu çocuğu, karda kışta sokağa atmak, aç bırakmak? Ama nasıl yakışmasın! Sen değil misin öz kızına bile acımayan, bir damlacık saadeti çok gören. Anlamıyor musun beyim, bu çocuklar birbirini seviyor. Ama ben boşuna konuşuyorum. Sevgiyi tanımayan adama, sevgiyi öğretmeye çalışıyorum. hıh, sen, büyük patron, milyarder, fabrikalar sahibi Saim bey! sen mi büyüksün? Hayır, ben büyüğüm! Ben, Yaşar usta! Sen benim yanımda bir hiçsin, anlıyor musun, bir hiç! Gözümde pul kadar bile değerin yok. Ama şunu iyi bil, ne oğluma ne de gelinime hiçbir şey yapamayacaksın. Yıkamayacaksın, dağıtamayacaksın, mağlup edemeyeceksin bizi. Çünkü biz birbirimize parayla pulla değil, sevgiyle bağlıyız. Bizler birbirimizi seviyoruz. Biz bir aileyiz. Biz güzel bir aileyiz. Bunu yıkmaya senin gücün yeter mi sanıyorsun? Dokunma artık aileme! Dokunma çocuklarıma! Dokunma oğluma! Dokunma gelinime! Eğer onların kılına zarar gelirse, ben, ömründe bir karıncayı bile incitmemiş olan ben, Yaşar usta, hiç düşünmeden çeker vururum seni! Anlıyor musun, vururum ve dönüp arkama bakmam bile!”
Türk tiyatro ve sinemasının unutulmaz, dev oyuncusu Münir Özkul, oynadığı rollerle bugün yaşayan bütün kuşakları derinden etkilemiştir. Herkes onda biraz kendini bulmuştur. Her rolünde kendinden bir şeyler vardır. İşte bu yüzden ölümsüzdür ve çok seviliyordur.
“Sanata ve biz sevenlerine, sinema-tiyatro izleyicilerine bir ömür harcayan Münir Özkul için, perde henüz kapanmamıştır ve dileriz daha yıllarca kapanmasın.”