Ana Sayfa Kritik

Kategori: Kritik

Yazı
ÇERNOBİL MUHASEBESİ: GERÇEKLİK BİR KURGUDUR

ÇERNOBİL MUHASEBESİ: GERÇEKLİK BİR KURGUDUR

Hollywood hayal fabrikasının yaratıcı dinamiğini kaybetmesinin üzerinden uzun yıllar geçti. Süper kahraman furyasına bel bağlayan endüstrinin en son ne zaman geniş kitleler nezdinde tartışma yaratacak bir ürün ortaya koyduğunu hatırlamak bile kolay değil artık. Bağımsız sinemanın delifişek enerjisiyle gündem belirlediği zamanların da geride kaldığını söyleyebiliriz rahatlıkla. Kitle kültürünün can damarını oluşturan eğlence endüstrisinin böylesi bir...

Yazı
Chernobyl: Gerçekler üzerine…

Chernobyl: Gerçekler üzerine…

Kısa süre önce HBO-Sky UK’de gösterime giren Chernobyl dizisi, Nisan 1986’da Ukrayna-Belarus sınırı yakınlarındaki bir Sovyet enerji santralinde meydana gelen nükleer felakete ilişkin değerli bir anlatım. Chernobyl’de facia İsveç doğumlu yönetmen Johan Renck ve dizinin yaratıcısı-senaristi Craig Mazin, tesisin nükleer çekirdeğini açan ve SSCB’nin batısında ve Avrupa’da bulunan geniş bölgelere radyoaktif malzeme yayan patlamaya ilişkin korkunç gerçekliği...

Yazı
Bilim ve İlerlemecilik Üzerine: Bilime Karşı Geleneklerin Diriltilmesine İtiraz

Bilim ve İlerlemecilik Üzerine: Bilime Karşı Geleneklerin Diriltilmesine İtiraz

Post-modernizm, neo-liberal ekonomik modelle birlikte, bilim dünyasında da büyük bir tahribat yaptı. Bilim, sanki eleştirel başka bir yol yokmuş gibi pozitivizmle ve ilerlemecilikle eşdeğer sayıldı ve bunlar gözden düştüğüne göre bilim de gözden düşürülmüş oluyordu. Artık bilimler yerine araştırmalar gözdeydi. Madem ki bilimdeki kesinlik ve nesnellik iddiaları rafa kaldırılıyordu, o zaman daha yumuşak olan ‘araştırma’...

Yazı
AKIŞKAN GÖZETİMİN AHLAKSIZLAŞMASI

AKIŞKAN GÖZETİMİN AHLAKSIZLAŞMASI

AKIŞKAN GÖZETİMİN AHLAKSIZLAŞMASI Sokakta, bir market yahut işyerinde, CCTV1 kameraları gördüğümde, George Orwell’in aynı adlı kitabından uyarlanan “1984” adlı filmde toplumu sürekli izleyen ve ara ara ortaya çıkıp kendini gösteren “Büyük Birader” metaforu zihnimde canlanır ve bir an ‘Büyük Birader bizi burada da gözetliyor’ diye düşünürüm. CCTV teknolojisi ile kendini kısmen görünür kılan gözetim, toplumsal...

Yazı
Chernobyl: Asıl Hiroşima’ya Bak!

Chernobyl: Asıl Hiroşima’ya Bak!

Çernobil, ilgi uyandıran bir dizi dolayısıyla gündemde.(*) Böyle bir dizinin nükleer enerji ve alternatif enerji tartışmalarını tetiklemesini beklerken, olayın Sovyetlerde geçmesi, başka konuları öne çıkarıyor. Kimi kesimlerde, gözü kapalı bir Sovyet düşmanlığı, onun üzerinden Amerikancı liberalizm güzellemesi yapılıyor. “Zaten verimli bir sistem olsaydı, Çernobil olmazdı” gibi çıkarımlar bile var. Kendini feda eden Sovyet işçilerinin kahramanlıkları,...

Yazı
KİRLİ GERÇEKLER VE KİRLİ GERÇEKÇİLİK

KİRLİ GERÇEKLER VE KİRLİ GERÇEKÇİLİK

Kirli Gerçekçilik akımını gündemimize taşıyan olay toplumun kirli gerçeklerinden biri olan pedofiliyi işaret ettiği söylenen bir edebi metnin sosyal medyada tartışmaya açılmasıydı. Yazar ve yayıncı tarafından, metnin kirli gerçekçilik akımına bağlı olarak bu şekilde bilinçli olarak kurulduğu ve belli bir düşünsel, sanatsal tutuma yaslandığı türünde açıklamalar yapıldı. Tartışmanın tozu dumanı dağılınca söz konusu kavram da...

Yazı
Damızlık Kızın Öyküsü Oryantalist bir eser midir?

Damızlık Kızın Öyküsü Oryantalist bir eser midir?

Margaret Atwood’un kaleme aldığı ‘Damızlık Kızın Öyküsü’ adlı eser, konusu itibariyle kadını merkezine almaktadır. Yazar, kadınların iki ayaklı seks kölesi haline dönüştürüldükleri distopik tarzda yeni bir dünya oluşturur. Batı toplumunun özgür kadınları bir gecede tüm özerkliklerini yitirir ve yaşanan politik değişim sonrası doğurabilen kadınlar ‘Damızlık’ diye nitelendirilerek doğum yapmak için görevlendirilir. Kitap, dikkatle incelendiğinde görülecektir...

Yazı
Dünyada Kadın-Erkek Uçurumu Kapanıyor mu?

Dünyada Kadın-Erkek Uçurumu Kapanıyor mu?

Eğitim, Sağlık, Ekonomi ve Siyaset Göstergeleri Üstüne Notlar Dünyada kadın-erkek uçurumu kapanıyor mu? Çeşitli nedenlerle eleştirel bir mesafeyle ilişkilendiğimiz Dünya Bankası verileri bu soruyu yanıtlamak için yardımcı olabilecek nitelikte (bkz. The Little Data Book on Gender 2019. https://openknowledge.worldbank.org/handle/10986/31689). Dünya genelinde eğitim düzeyi artıyor. Ortalamada cinsiyet temelli eğitim farkı kapanıyor gibi görünüyor, fakat ayrıntılara inilince bunun...

Yazı
Chernobyl: Soğuk Estetik “Sıcak” Yenir!

Chernobyl: Soğuk Estetik “Sıcak” Yenir!

1945 sonrasının hayaletidir. Sovyetler (CCCP)… İkinci Dünya Savaşı bitmiş ve dünya Berlin’den ortaya ayrılmıştır. Savaşda en çok can vermiş (20 milyon küsur) bir ülke, yorgun düşmesine rağmen savaşın en büyük galibi olmuştur aslında. Neredeyse teslim olmasına rağmen Hiroşima’ya ve Nagazaki’ye atılan atom bombasının muhatabı da Sovyetlerdir aslında unutuluyor. Bildiğimiz anlamda Soğuk Savaş başlamıştır artık. Savaşta...

Yazı
SARI YELEKLİLER: NEDEN ŞİMDİ?

SARI YELEKLİLER: NEDEN ŞİMDİ?

  Uzun süredir bir toplumsal hareket yönetenleri bu derece endişelendirmemişti. Sarı yelekliler hareketinin büyüklüğü, süresi ve kararlılığı, onları tatsız bir şaşkınlığa sürükledi. Harekete katılanların politikaya olan ilgilelerinin, kariyerlerinin, oturdukları yerlerin, parti tercihlerinin çoktürlülüğü yönetenleri korkuttu. Herhangi bir parti ya da sendikayla özdeşleştirilemeyen bu hareket, toplumun iktidarın sessiz çoğunluk olarak adlandırdığı ve oy vermek dışında herhangi...