safran bir gece
safkan bir gece
geçiyordu soğuk aynalardan
alaşağı gerçek ve ben,
damarları kıstırmış rap raplar
kötücül eylemlerle maruf toprak
alıştı mumyalar güneşsiz yaşamaya
herkesten ihtişamı kopararak
bir uçuruma yaraşır gibi,
şu an sibirya’nın herhangi bir bölgesinde değilim
şu an ikinci el dükkânlarda direnmiyorum
ne batısında ne de doğusunda değilim meridyenlerin
mesela şu an La Gomera’da değilim
herhangi bir müdafaa çabasında değilim kendimi
mevzubahis karşımdaydı, yakındı çok yakındı
fakat elimi uzatsam yetişemiyordum
dışına çıkamayan başka biri daha ben
dünyanın yanlış telaffuzu başka biri daha ben
sessizliğe makul şüphe gözlerimi kapadım
sindirilemeyen derin bir nefes verdim
ve yel esti kendime geldim
_____
ERKAN KARAKİRAZ’IN YORUMU
Sanat aracılığıyla öznenin temsiline girişildiğinde, kimliklerden bağımsız bir söyleme varmanın imkânsızlığından söz edebiliriz. İmkânsızlığı doğuran, içinde yaşanılan toplumun öğretilerine, dayatılan diline, ahlakla sorunlu ilişkisine dayanan, zaman içerisinde çoğalıp azalan karmaşık yapılar.
Ercan Gümüş, Geldim isimli şiirinde, cehennemî önyargılarla baskılanıp ‘dünyanın yanlış telaffuzu’ olduğuna inandırılan öznenin sıkışma anını ve bu anı nasıl göğüslediğini, birinci ağızdan anlatıyor.
Sakince, yavaştan, şiddetin araçsallığından uzak, sindirilememiş bilginin rahatsızlığıyla alınıp ağırbaşlı bir şekilde verilen derin bir nefes eşliğinde (bedensel, güdüsel bir jestle), yok sayılmaktan kaynaklı yok olmayı / orada olmama hâlini bir yanıyla kabullenirken bir yanıyla da reddediyor ve evet, kendine geliyor.
Şiir, tabiata dair sözcükleri, yer adlarını, kişinin ruh hâlinin betimlemelerini, ölçüyü kaçırmayan tekrarları, kendi lehine, dile getirilenlerin yararına kullanarak, daha çok bir bilince erme sürecine odaklanıyor. O aydınlanma anının öncesinin ve tam o anın şiiri bu.
Kişinin aynayı kendine çevirmesi, kaynağını kadim dertlerden alan sıkıntıyı saptaması ve onunla bir nefeste baş etmesi sürecindeki buhranı ve rahatlamayı oldukça başarılı bir sahnelemeyle şiire taşıması bakımından oldukça başarılı Gümüş’ün şiiri.
***