Resimde 20. Yüzyıl modernizminin en büyük kazanımlarını belirsizlik, ucu açıklık, “karar verilemezlik” ya da en kapsamlı deyimle “çoklu okuma-bakış” olarak nitelendirmek hiç de abartı olmayacaktır. Bundan böyle “bilinen” tek bir konu ya da kahraman ve de anlatı yoktur. Uzun sürem değil; doğaçlama ve “an” önemli hale gelecektir ve de hız… Resim bunu edebiyattan daha hızlı bir şekilde hayata geçirmeyi bildi. Resim Proust’tan Joyce, Wolf ve Musil’e devrimci esinler verdi. Hızlı hayat deneyimi paramparça ederek bakışları çoğullaştırmış, “an” deneyimi şoka uğratmıştır. Bu geçmiş dönemlerle karşılaştırılamayacak bir özgürlük bahşedecektir ressam ve izleyicisine.
Bu özgürlük hemen kabul edilmemiştir elbette; İzlenimcilik’ten Fovizm (ki kelime vahşiliği adlandırır) ve Kübizme uzanan hatta sanata karşı bir barbarlık olarak itham edilmekten kurtulamayacaktır. Kalın boya, dışavurum, eskiz ruhu bugün resmin vazgeçilmez unsuru olarak demokratikleşmiş en önemli kazanımlarından biri.
Sinan Borovalı’nın BBprojecTT’te açılan ‘AI: Arbitrary Intelligence’’ sergisi ismiyle bu doğaçlamayı ve “keyfiliği” vurguluyor. Günümüzün çok tartışılan kavramı “yapay zeka” birçok teknolojik ürün bu teknolojiyi taşıyor. Bilimkurgu filmleri düşünüldüğünde bir korkuyu da taşıyor mutlaka. Borovalı “yapay” kavramını “keyfi” ile değiştirerek fırçaya özgürlüğünü temsil ediyor.
Yapay veya Keyfi, her türlü zekanın ve aslında tüm oluşumların önyargı, kalıplar ve sezgisellikten yoksun olamayacağına vurgu yapıyor. Keyfilik belirlenemez bir özgürlük duygusunu da hissettiriyor. ‘’Keyfi Zeka’’ ile Borovalı, bu sergisinde tablolarına isim koymayı ve her birine hikaye yüklemeyi reddediyor. İzleyici kendi içsel dünyasının tuvallerde yansımasını görmekte ve “Keyfi” çıkarmakta özgür bırakılıyor.
Borovalı’nın “figürümsü” güçlü boya darbeleri karşımıza yoğun kompoziyonlar çıkarıyor. Figürümsü diyorum… Çünkü “figür”ün belli bir algı talep eden bakışı burada ucu açık bir belirsizliğe evriliyor hemen. Birçok alana böldüğü tuval ise oldukça anlamlı. Aslında bu küçük “yamalar”ın her biri, ileride büyüyerek tek yapıt olmayı da düşlüyor. Bu tek tuvalde yeni bir sergi var aslında. Bazen sanatçılar yoğun çalışma esnasında bunu gözden kaçırabiliyorlar. Aslında tek bir tuvalde, kadrajlara ayrıldığında onlarca farklı yapıt ve kompozisyon duruyor. Ben sanatçı atölye ziyaretlerinde boş bir paspartüyü tuval üzerinde dolaştırarak aslında bir resimdeki çok farklı resimlerin olduğunu da göstermeyi seviyorum. Bu sanatçının tuvalle boğuşurken göremediği fragmanları sezmesini de sağlıyor.
Sanatçının ikinci solo sergisi ‘AI: Arbitrary Intelligence’’ 09 Mart 2024 tarihine kadar BBprojecTT’te görülebilir.